1. วิธีวิเคราะห์มูลค่าจากต้นทุน (Cost approach to value) สำหรับที่ดินที่มีสิ่งปลูกสร้าง หลักการคือ ให้คิดรวม มูลค่าที่ดินและมูลค่าสิ่งปลูกสร้าง ตามขั้นตอนดังนี้
- 1 การประมาณการต้นทุนในการสร้างสิ่งปลูกสร้างทดแทนตามราคาปัจจุบัน
- 2 แล้วหักลบด้วยค่าเสื่อม (ถ้ามี)
- 3 บวกด้วยมูลค่าตลาดของที่ดิน ก็จะได้มูลค่าของทรัพย์สินนั้น ตัวอย่างเช่น ต้องการขายที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างที่เป็นบ้านจำนวน 1 หลัง ขนาด 100 ตารางวา
โดยวิธีคิดคือ “มูลค่าของทรัพย์สินของเรา = ราคาของทรัพย์สินเทียบเคียงที่คนอื่นขายได้” ดำเนินตามขั้นตอนดังนี้
2.1 ให้เริ่มหาทรัพย์สินที่มีการประกาศซื้อ หรือ ประกาศขาย ในบริเวณทำเลใกล้เคียงกัน มาศึกษาเปรียเทียบว่ามีลักษณะคล้ายคลึงหรือต่างจากทรัพย์สินที่ต้องการประเมินอย่างไรบ้าง
2.2 ให้ตรวจสอบ และวิเคราะห์เพื่อคัดเลือกทรัพย์สินที่มีลักษณะใกล้เคียงกันมากที่สุด โดยระบุเงื่อนไขในการเปรียบเทียบ เช่น
- ขนาดและคุณภาพ อายุ ความแข็งแรง ของสิ่งปลูกสร้าง
- ขนาด รูปแปลง และการเข้าถึงที่ดิน ความสะดวกสบายในการเดินทาง
2.3 วิเคราะห์เปรียบเทียบเพื่อสรุปหามูลค่าที่เหมาะสม
สิ่งสำคัญสำหรับการ วิธีวิเคราะห์มูลค่าแบบเปรียบเทียบตลาดคือ
- ผู้ประเมินต้องเสาะหาข้อมูลให้มากเพียงพอและมีความละเอียดรอบคอบในทุกข่ั้นตอน
- นอกจากการหาข้อมูลที่ประกาศขายแล้ว จะต้องมีข้อมูลที่มีการซื้อขายจริงด้วย
กรณีบ้านพร้อมที่ดิน ที่อยู่ในหมู่บ้านจัดสรร แนะนำให้ใช้วิธีการเปรียบเทียบราคาตลาดจะเหมาะสมและใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากกว่า เพราะในช่วงภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ จะทำให้ราคาทรัพย์สินตกต่ำไปด้วย แต่ต้นทุนค่าวัสดุก่อสร้าง ทำให้ต้นทุนที่ใช้วิธีวิเคราะห์มูลค่าจากต้นทุน จะสูงกว่าวิธีการวิเคราะห์มูลค่าแบบเปรียบเทียบราคาตลาด
ด้วยความตระหนักรู้ ความเข้าใจ ความเห็นใจ ว่าเจ้าของทรัพย์ที่ต้องการขาย เช่า บ้าน ที่ดิน คอนโด และอสังหาริมทรัพย์ มีข้อจำกัดในด้านต่างๆ เช่น